Büyük bir devlet adamı ve büyük bir edebiyatçıdır. Çağatay sahasının en büyük şairidir. Çok zengin, ihtişamlı bir hayatı vardır. 1441'de Herat'ta doğmuştur. Gençliği Meşhed, Herat ve Semerkand'da geçmiştir. Hüseyin Baykara Herat'ı alınca 32 yıl onun yanında büüyük görevlerde bulunmuştur. Duygulu bir ruh ve ince bir zekaya sahip olan şair eserlerinde bu özelliklerini birleştirmiştir. Arapça ve Farsçayı çok iyi bilmektedir. Çağatay lehçesini kullanmıştır. 'Nevâî dili' olarak anılan bir söyleyiş oluşturmuştur. Söz ve sanat oyunlarında ustadır. Tüm Türkleri dil ve kültür alanında tek çatı altında toplamaya çalışan bir dil milliyetçisidir. Türk edebiyatında ilk defa 5 mesnevîyi bir araya getirerek 'hamse' yazan şairdir. Dîvân şiirinin bütün vezinlerini, bütün şekillerini ve bilinen bütün konularını eserlerinde işlemiştir.